Koppel veldwedstrijd trofee - voorjaar 2022

Zeeland, 31 maart, 1 en 2 april 2022

Voor velen zijn de veldwedstrijden een lastig te bevatten begrip. Jagen, zoals jagen is bedoeld. En hoe ziet dat er uit? Mooi jagen zien we nog maar zelden van de honden; simpelweg omdat de bazen geen referentie kader hebben en met het grootste geknoei al tevreden zijn. 

Om goed en mooi te jagen moet je vooral je wild kennen, niet alleen de soorten, maar hoe het zich gedraagt, waar het zich bevindt, hoe het leeft en overleeft, in welke gewassen, welke dekking, hoe het zich gedraagt bij koude temperaturen, bij harde wind, bij regen of sneeuw. Zonder intensieve kennis van het wild kun je nooit een goede voorjager zijn en al evenmin een jachthond begrijpen. Onmogelijk!
Hard maar waar. 

Het goede nieuws is dat we allemaal bij het begin moesten beginnen en jarenlang gestotterd hebben, voordat we begrip kregen. Geen enkel complex vak kan in enkele jaren geleerd worden. Je wordt evenmin als zeezeiler geboren; dat kun je alleen leren als je de wil, de ambitie, een beetje talent, veel doorzettingsvermogen toont en vooral leergierig steeds beter je vak wilt leren uitoefenen. Zo is het met jagen ook en evenzo een hond voorjagen.

Nu hoor je mensen denken: maar ‘ik’ heb wel zoveel jaar ervaring! Dat maakt nog geen goede jager van je. Jachtverstand leren we niet uit een boekje maar door dagelijks het wild en de hond te bestuderen en proberen te doorgronden. En dan wordt deze sport te mooi voor woorden. Daarvoor moeten we vooral studeren op hoe ‘mooi jagen’ er uitziet.

We leren vooral door groot hondenwerk te tonen. Daarom besloten de rasverenigingen van ‘de Continentale’, Epagneul Breton en Langhaar de mooiste en tevens meest lastige veldwedstrijd te organiseren. Elke vereniging organiseerde een koppel-wedstrijd in een van haar velden en voor de beste hond werd een wissel trofee gevonden. Drie wedstrijddagen achtereen en van zowel deelnemers als honden werd natuurlijk verwacht de koppel-wedstrijd te beheersen. Voor de hond is dat een beetje extra opleiding na kundig geleerd te hebben solo te jagen, maar voor prille voorjagers is het solo-werk al erg complex. Samen jagen: twee honden en twee (voor)jagers tegelijk één veld zorgvuldig bejagen vereist het nodige inzicht. Mooi jagen is feitelijk heel eenvoudig: zorgvuldig, doelmatig en efficiënt wild voor het geweer presenteren. 

Ingewikkelder dan dat moeten we het ons niet maken en dan met kleine stapjes steeds meer inzicht vergaren; vallen en weer opstaan. Luisterend naar die ene top deskundige die je geregeld begeleidt en vooral niet naar zelfbenoemde deskundigen luisteren.

Jagen doen we op de wind

Weten waar de partijzen zitten, verwaaiing zien te krijgen en kansen benutten. Niks gekunsteld, puur en eerlijk zoals jagen is bedoeld. Jagen in natuurlijk je eigen jachtveld of — zoals voor de wedstrijden — in velden die jachtcombinaties zorgvuldig beheren en soms trots aan ons gunnen om een wedstrijd te houden. Voor die jagers is het nogal wat om het zorgvuldig gekoesterde wild zomaar met anderen te delen en als men dat wil toestaan, dan wil men ook laten zien dat men mooi wild heeft. Ik denk dat menig jachthouder voor een wedstrijd zenuwachtiger is of het wild zich die dag wel zal presenteren, dan een ervaren voorjager. Dit zijn de ‘beste’ jagers, want ze zijn zuinig en trots op hun mooie velden en ruime wildstand.

Ongelofelijk deze dagen dat er weer tal van veldheren waren die weten te genieten van goed jagende honden en ons in alle velden voldoende patrijzen boden. We hebben daar drie dagen lang van genoten! Van de meeste deelnemende honden trouwens ook. Toch ging het niet altijd goed.

Sportiviteit

In elk wedstrijd circuit willen deelnemers winnen. Grote wedstrijd mensen zijn echter ook buitengewoon collegiaal. De animositeit was groot en de pesterijtjes joviaal. Natuurlijk is het wel even slikken als er na een prachtige loop net even iets essentieels misgaat of de keurmeester een patrijs wel heeft gezien en jij als deelnemer niet. Het inslikken van je teleurstelling is een onderdeel van sportiviteit. Dat kenmerkt een groot sportman of -vrouw als die zijn of haar vak verstaat. De 16 deelnemers per dag, of wel 8 koppels gedroegen zich doorgaans klasse, waardoor de sfeer nog aangenamer was.

Tekst: Nel Barendregt
Fotografie: Nel Barendregt

Winnaar van de drie dagen Speed van de Moerwegel (rechts) 1U CACIT met fokker/eigenaar Theo Misseghers; 

(links) Reno de Casa Ato met 2ZG van Gilbert Harte; beide honden voorgejaagd door Gilbert Harte.

Twee Langharen die een geweldig parcours lopen, stabiel en doelmatig; systematisch schuimen zij de velden af; heel efficiënt van randje tot en met randje, of die randjes nu dichtbij of veraf liggen; mooi dwarsend op de wind. Briljant om te zien, en ook dan is een kleine misser terminaal. Links Theo Carbijn met Aybo en rechts Lander Vanoverstraeten met Quintue.

Naum de la Mazorra van Thomas Hart. Heel efficiënt lopen de Bretonnen van randje tot en met randje, of die randjes nu dichtbij of veraf liggen; mooi dwarsend op de wind. Even efficiënt als de Langharen maar de Breton speelt veel meer met de wind en de dynamiek van de wind. Dat is ras typisch en uiteindelijk net zo efficiënt!

Beoordeling

Wie deelneemt wil ook winnen of ten minste scoren. Niet altijd — helaas — weet iedere deelnemer hoe goed hondenwerk er uit ziet. Dat leidt tot teleurstellingen en soms ook onmin met de keurmeester; dat is geheel onterecht! 

Als een deelnemer, ofwel diens hond, in de fout gaat en wordt uitgefloten door de keurmeester, dan is natuurlijk de teleurstelling groot en dat mag best even in de weg zitten. Je verlies inslikken is voor niemand eenvoudig, vooral als je weet dan je in potentie hoog kunt scoren. Dan is het alleen nog afhankelijk van hoe goed je collega’s zijn. Soms heeft de voorjager iets niet gezien (of anders dan de keurmeester) en dan is het even slikken. Keurmeesters zijn aangesteld om hun deskundigheid in de beoordeling, al zijn ook dat mensen die feilbaar zijn.

Drie dagen lang heb ik genoten van de geweldige sportiviteit van de deelnemers, direct na het affluiten door een keurmeester. Soms ook hadden geen van beide keurmeesters gezien dat de patrijzen waren gesprongen. Dat doet extra zeer! Maar een keurmeester kan niet beoordelen, wat hij of zij niet ziet. Zo werk dat met jury sport. Niet altijd valt dat een keurmeester aan te rekenen. Om de beide honden in een koppelwedstrijd heel geconcentreerd te kunnen volgen, lopen er daarom ook twee keurmeesters mee, voor elke kant een, die verantwoordelijk is voor die kant. Dan nog kunnen er dingen gebeuren buiten het zicht van de keurmeesters; goed noch fout wordt dan aangerekend.

Nu moeten keurmeesters over ook andere capaciteiten beschikken dan deelnemers. Zowel voorjagers als keurmeesters dienen in hoge mate verstand en ervaring te hebben van het jagen, het wild, de honden, alsmede de regels van het spel, maar keurmeesters dienen ook een zekere sociale vaardigheid te beschikken om 1. de wedstrijd zo in te richten dat honden kansen krijgen om te scoren en niet om ze op regeltjes af te branden, 2. de regels zodanig correct te overzien en toe te passen dat de honden die kansen krijgen en rechtmatig worden beoordeeld en 3. ten allen tijde correct tegenover elke deelnemer te blijven. 

Helaas viel een van de keurmeesters op enig moment fel en zonder aanleiding uit tegen een deelnemer en dat is, als je het mij vraagt, totaal onacceptabel.

In theorie nodig je zo’n keurmeester gewoon niet meer uit. Maar waar vinden we keurmeesters, goede keurmeesters? Wie is daartoe capabel? Sommige deelnemers denken wel dat ze het beter kunnen, maar er komt bij ‘overzicht hebben’ en ‘de wedstrijd inrichten’ toch wel heel veel meer kijken dan een hond beoordelen langs de kant. Evenmin is een ‘totaal gekleurde bril’ van eigen ervaringen acceptabel, maar dat inzicht heeft men nooit zelf. 

Het geheel van keuren van een veldwedstrijd is een vak op zich en dat moet je heel veel doen om ervaring, inzicht te verkrijgen om instant de juiste regie te nemen. Het is als een hond voorjagen: je moet de totale situatie vroegtijdig correct inschatten om met de juiste timing de juiste beslissing te nemen. Langs de kant ziet men altijd minder en kan het van daar niet beoordelen.

Door de bank genomen staan de keurmeesters er echt zo in dat ze er op uit zijn om de hond kansen te gunnen; of dat altijd lukt laat zich raden, maar onder keurmeesters van jagende honden zien we geen status zoekers. Het is een mooi vak, maar verschrikkelijk moeilijk en ondankbaar.

De velden

Alle drie de wedstrijd dagen genieten we van ‘prachtige velden’, wat doorgaans inhoudt: mooie biotoop en wildstand. De hazen hebben zich nauwelijks laten zien.

Guus of wel de kortharige Viszla Vörös Vadász Loke van Ruben Groenendijk. Geweldig om weer eens een goed jagende Viszla in het veld te zien.

(fotomontage)

Reno de Casa Ato van Gilbert Harte

Een solide koppel: de korthaar Ace Chasse au Bon Vent van Eric Mulders en Proud van de Moerwegel van Thomas Hart. Mooi en bijna mechanisch wordt het veld genomen, geen hoekje onbenut. Misschien zouden we het wel iets dynamischer willen zien, maar dat mag niet ontaarden in slordiger. Een beetje meer naar voren steken, proeven op de wind en weer doorgaan, is geweldig maar mag niet ten koste gaan van de efficiency om het veld te nemen.

Het gemakkelijke loopvermogen van Speed van de Moerwegel, maar ook met groot jachtverstand. Speed behaalde dit voorjaar maar liefst 12 CACIT’s en 1 reserve CACIT. In 2021 liep hij daar met anderhalf jaar eveneens 4x CACIT en 12x CACT. Al twee maal beste Breton van Spanje en nog geen drie jaar oud. In Spanje zijn de velden groot, maar hier loopt hij in de kleinere velden net zo doeltreffend. 

(fotomontage onder)

Sint Annaland

Zaterdag 2 april is het dan eindelijk mooi weer, hoewel het nog steeds erg koud is; de wind is al milder en het zonnetje straalt. De jachtcombinatie Stalland, onder de bekende veldbegeleiding van Arné van Vossen heeft als altijd zijn zaken goed voor elkaar. Weer een hele mooie patrijzenstand. Waar we zorgvuldige, passievolle en met de boeren werkende jagers vinden, zien we dus ook patrijzen. Dat is nooit vanzelfsprekend, maar is altijd te danken aan zeer zorgvuldig beheer.

Het is de vereniging Langhaar die deze dag onder haar hoede heeft. Zou het dan vandaag wel ‘lukken’?

Het is de dag niet. Ook de grote honden lopen vandaag niet zoals de voorgaande dagen. Velen met wat lage kophouding alsof het moeizaam is. 

Niet steeds nemen deze honden mooi over de gehele breedte het veld mee en laten daarmee wel eens een stuk liggen en weer blijkt het te lastig te zijn om de verwaaiing goed te krijgen, want als ook de grote honden er zo gemakkelijk de patrijzen uitlopen dan is er iets aan de hand. Wat, dat zullen we nooit weten.

Maar aan het einde van de dag moet de Breton Speed van de Moerwegel van Theo Misseghers en voorgejaagd door Gilbert Harte nog terugkomen om zijn loop af te maken. Hij maakt nu een prachtig punt, dat ook heel netjes wordt afgerond. Iedereen is opeens een stuk gelukkiger. Speed heeft dit voorjaar vrijwel alle wedstrijden die hij liep gewonnen op de primavera in Andalusië. Hij loopt heel erg constant maar ook heel erg groot; in de afgelopen weken heeft Gilbert de hond keurig teruggenomen naar Nederlandse normen. We hebben alle lopen van hem genoten.

Als laatste moet ook de Breton Reno de Casa Ato van alweer Gilbert Harte nog terug komen en scoort eveneens.

Twee prachtige Bretonnen die dit driedaagse evenement gemaakt hebben tot een succes!

Natuurlijk met dank aan gastheren die ons prachtige velden met een mooie patrijzen populatie presenteerden.

1 U - Speed van de Moerwegel (EB) - eig. Theo Misseghers/vj. Gilbert Harte

2e ZG - Reno de Casa Ato (EB) - eig./vj. Gilbert Harte

De wisseltrofee is daarmee uitgereikt aan Speed van de Moerwegel.

Prachtig parcours van de Breton Speed van de Moerwegel met Langhaar Aybo.

 De korthaar Tess de Casa Ato van Theo Carbijn