Voorjagen op veldwedstrijden in koppel,

een kunst op zich

artikel Pieter Rooijakkers 2015

Zowel het FCI reglement voor continentale staande honden als het Nederlandse veldwedstrijd reglement besteden aandacht aan de wijze van voorjagen en de wijze van keuren van honden op veldwedstrijden in koppel. De reglementen zijn nagenoeg identiek.

Laat me enkele punten uit deze reglementen de revue laten passeren.

Schouder aan schouder

De voorjagers lopen gedurende de hele loop dicht bij elkaar. ‘Schouder aan schouder’ zegt het internationale reglement. Zij bejagen met hun honden samen het aangewezen terrein. De bedoeling van deze bepaling is te benadrukken dat de combinaties  voorjagers en honden samen het zelfde veld bejagen. Dat betekent samenwerken en samen  het aangewezen terrein doeltreffend bejagen. 

De voorjagers moeten dus op elkaar letten en zo nodig elkaar coachen. Meer nog dan in solo wedstrijden volgt de voorjager niet zijn hond maar jaagt de hond voor zijn voorjager. Als de voorjagers tijdens de loop te ver van elkaar (gaan) lopen, is dat een fout van beiden!

Indien nodig zal de keurmeester de loop onderbreken en de voorjagers opdragen hun honden opnieuw dicht bij elkaar in te zetten.

Start elke loop schouder aan schouder, héél dicht bij elkaar, en slip de rechter hond naar rechts en de linker naar links. Om een mooi, regelmatig parcours te krijgen is het van belang dat de honden hun slagen in de aangeven richting afmaken en dus niet voortijdig afbreken.

Sober voorjagen

Samen jagen betekent elkaar en elkaars honden respecteren. Sober voorjagen is geboden. Gebruik van fluit en stem door een voorjager kan de hond van de partner in meer of mindere mate storen. In het internationale reglement staat dat nooit mag worden getolereerd dat een voorjager de hond van zijn partner hindert door misbruik te maken van fluit of stem. In het Nederlands reglement staat dat veelvuldig gebruik van fluit of stem tot uitsluiting leidt. Met deze bepalingen wordt hetzelfde bedoeld. Hinder de hond van je partner niet! Het internationale reglement verbiedt, specifiek voor koppelwedstrijden, de ultrasonore fluit. Dat is verboden omdat moeilijk kan worden vastgesteld of de hond van de partner door het fluiten wordt gehinderd. Het gebruik van de ultrasonore fluit is in Nederland voor alle veldwedstrijden verboden. Het gebruik van de zo genaamde “triller” is niet specifiek verboden maar in koppelwedstrijden leidt  dat gebruik al snel tot hinderen van de partner en het kan bij herhaaldelijk gebruik  worden beoordeeld als “misbruik maken van de fluit”.

Het patron

Een hond moet het arrêt van zijn koppelgenoot respecteren. Een hond die zijn koppelgenoot stoort op een arrêt wordt uitgesloten. Spontaan patroneren wordt hogelijk op prijs gesteld. Om in aanmerking te komen voor een CAC moet een hond, spontaan of op bevel, patroneren.

De manier waarop een voorjager zijn hond “helpt” om (op bevel) te patroneren of om te voorkomen dat een hond zijn koppelgenoot tijdens een arrêt stoort, is essentieel.  Fluiten en roepen van de hond terwijl de koppelgenoot voorstaat stoort de voorstaande hond (vrijwel altijd) ernstig. De voorjager zal daarom, als zijn hond niet spontaan patroneert, anders dan door fluiten of roepen zijn hond moeten helpen om te patroneren of moeten voorkomen dat zijn hond de voorstaande hond stoort.

De voorjager van een hond die voorstaat moet de koppelgenoot de gelegenheid geven te patroneren. Als een hond op een arrêt van zijn koppelgenoot patroneert moet de voorjager van de voorstaande hond wachten met het bedienen van zijn hond (laten couleren) totdat de voorjager van de patronerende hond bij zijn hond is en zijn hond kan aanlijnen.  Pas daarna mag de voorjager van de voorstaande hond zijn hond bedienen. Ook hier gaat het weer om samenspel!

De quête

De zoekwijze van beide honden moet vlot, zelfstandig en regelmatig zijn. Beide honden dienen het aangewezen veld grondig af te zoeken. Daarom is het missen of anderszins niet benutten van wild door de ene hond (ook) een fout van de andere hond als die bij een regelmatige, grondige zoekwijze dat wild had kunnen benutten. Een hond die zich door de andere hond laat leiden door hem te volgen jaagt niet alleen niet zelfstandig maar stoort door dat gedrag bovendien zijn koppelgenoot. Honden die langdurig ‘taloneren’, dat is het franse leenwoord voor dit gedrag, worden gediskwalificeerd.

Een hond die regelmatig leeg voorstaat brengt zijn koppelgenoot uit zijn concentratie. Regelmatig leeg voorstaan, ook al wordt de hond niet door zijn voorjager bediend, leidt dan ook tot diskwalificatie.

Samen een klus klaren

Ach, er is nog zoveel over te zeggen. Waar het op neer komt is samen een klus klaren. Elkaar helpen en  wat gunnen . Respecteren en ook accepteren en incasseren. 

Ik heb wel eens nagedacht over een koppelwedstrijd, waarop niet de individuele honden maar het koppel wordt beoordeeld. Een wedstrijd waarvoor voorjagers zich met hun honden als koppel inschrijven om samen de strijd aan te gaan tegen andere koppels, om samen de klus te klaren. Samen aanvoelen wat wel kan en wat niet kan. Veel van de regels die ik hiervoor beschreef zouden dan vanzelfsprekend en wellicht ook overbodig zijn.